44 ¹ Wychwalajmy mężów sławnych i ojców naszych według następstwa ich pochodzenia. ² Pan sprawił [w nich] wielką chwałę, wspaniałą swą wielkość od wieków. ³ Jedni panowali w swoich królestwach, byli mężami sławnymi z potęgi, doradcami dzięki swemu rozumowi, którzy się wypowiedzieli w proroctwach. ⁴ Byli panującymi nad krajami dzięki rozstrzygnięciom i władcami dzięki swej przenikliwości*, mądrymi myślicielami przez swoją uczoność, a w służbie swej rządcami. ⁵ Byli twórcami melodii muzycznych i pisali poezje; ⁶ mężami bogatymi, obdarzonymi potęgą, zażywającymi pokoju w swych domach. ⁷ Wszyscy ci przez pokolenia byli wychwalani i stali się dumą swych czasów. ⁸ Niektórzy spomiędzy nich zostawili imię, tak że opowiada się ich chwałę; ⁹ ale są i tacy, o których nie pozostała pamięć: zginęli, jakby wcale nie istnieli, byli, ale jak gdyby nie byli, a dzieci ich po nich. ¹⁰ Lecz ci są mężowie pobożni*, których cnoty nie zostały zapomniane, ¹¹ pozostały one z ich potomstwem, dobrym dziedzictwem są ich następcy. ¹² Potomstwo ich trzyma się przymierzy, a dzięki nim - ich dzieci. ¹³ Potomstwo ich trwa zawsze, a chwała ich nie będzie wymazana. ¹⁴ Ciała ich w pokoju pogrzebano, a imię ich żyje w pokoleniach. ¹⁵ Narody opowiadają ich mądrość, a zgromadzenie głosi chwałę. ¹⁶ Henoch podobał się Panu i został przeniesiony jako przykład nawrócenia* dla pokoleń. ¹⁷ Noe okazał się doskonałym i sprawiedliwym*, a w czasie gniewu stał się okupem*, dzięki niemu ocalała Reszta dla ziemi, kiedy przyszedł potop. ¹⁸ [Pan] zawarł z nim wieczny przymierze, by już więcej nie zgładzić potopem wszystkiego, co żyje*. ¹⁹ Abraham, wielki ojciec mnóstwa narodów*, w chwale nikt mu nie dorównał. ²⁰ On zachował prawo Najwyższego, wszedł z Nim w przymierze; na ciele jego został złożony [znak] przymierza, a w doświadczeniu okazał się wierny*. ²¹ Dlatego Bóg przysięgą zapewnił go, że w jego potomstwie będą błogosławione narody, że go rozmnoży jak proch ziemi, jak gwiazdy wywyższy jego potomstwo, że da mu dziedzictwo od morza aż do morza i od Rzeki aż po krańce ziemi. ²² Z Izaakiem też uczynił to samo przez wzgląd na Abrahama, jego ojca*. ²³ * Błogosławieństwo wszystkich ludzi i przymierze złożył na głowie Jakuba; uznał go w jego błogosławieństwach*, dał mu [ziemię] w dziedzictwo, wymierzył jej części i podzielił między dwanaście pokoleń.
45 ¹ Wyprowadził z niego człowieka miłosiernego, który w oczach wszystkich znalazł łaskę, umiłowanego przez Boga i ludzi, Mojżesza, którego pamięć niech będzie błogosławiona! ² W chwale uczynił go podobnym do świętych i wielkim przez to, że był postrachem nieprzyjaciół. ³ Przez jego słowa położył kres cudownym znakom i wsławił go w obliczu królów; dał mu przykazania dla jego narodu i pokazał mu rąbek swej chwały*. ⁴ Uświęcił go przez wierność i łagodność i wybrał spomiędzy wszystkich żyjących. ⁵ Pozwolił mu usłyszeć swój głos, wprowadził go w ciemne chmury i twarzą w twarz* dał mu przykazania, prawo życia i wiedzy, aby Jakuba nauczyć przymierza i rozporządzeń swoich - Izraela. ⁶ Wywyższył też Aarona, który w świętości był do niego podobny, jego brata, z pokolenia Lewiego*. ⁷ * Zawarł z nim przymierze wieczne i dał mu kapłaństwo między ludem - uszczęśliwił go wspaniałym strojem i okrył go szatą chwalebną; ⁸ włożył na niego doskonały majestat i przyodział we wspaniałe szaty*; spodnie, tunikę i efod, ⁹ otoczył go jabłkami granatu i licznymi wokoło złotymi dzwoneczkami, by wydawały głos za każdym jego krokiem i aby dźwięk ich był w świątyni, na pamiątkę synom Jego ludu. ¹⁰ [Obdarzył go] szatą świętą, ze złota, purpury fioletowej i czerwonej, robotą hafciarską wykonaną; woreczkiem z urim i tummim do wyjaśniania prawdy, misternie utkanym ze szkarłatu, ¹¹ [ozdobionym] drogimi kamieniami, rżniętymi na sposób pieczęci, z pismem wyrytym na pamiątkę według liczby pokoleń Izraela; ¹² wieńcem złotym na tiarze i blachą z napisem wyrytym: "Święty"*. Zaszczytna to oznaka czci, dzieło wspaniałe, przepiękny strój, pożądanie oczu. ¹³ Nigdy przed nim nie widziano takich rzeczy*, i nigdy ktoś obcy się nie ubierze, jedynie tylko jego synowie i potomkowie jego, na zawsze. ¹⁴ Jego ofiary całopalne były składane codziennie, bez przerwy, dwa razy. ¹⁵ Mojżesz wprowadził go w czynności* i namaścił go olejem świętym: to stało się dla niego przymierzem wiecznym i dla jego potomstwa, jak długo trwać będą niebiosa, aby spełniał obrzędy święte i równocześnie był kapłanem oraz błogosławił lud Imieniem [Boga]. ¹⁶ Wybrał go ze wszystkich żyjących, aby składał ofiarę Panu, kadzidło i miłą woń na pamiątkę, by dokonywał za lud swój przebłagania. ¹⁷ Dał mu przez swe nakazy władzę nad przymierzem zarządzeń, aby nauczał Jakuba świadectw i oświecał Izraela w Bożym Prawie. ¹⁸ * Niepowołani stanęli przeciwko niemu i zazdrościli mu na pustyni, ludzie Datana i Abirama i zgraja Koracha, w gniewie i złości, ¹⁹ Pan ujrzał i to Mu się nie spodobało, zostali więc zgubieni w gniewnej zapalczywości: cudownie sprawił, że pochłonął ich płomień Jego ognia. ²⁰ A chwałę Aarona powiększył i dał mu dziedzictwo, przydzielił mu ofiarę z pierwocin, przede wszystkim przygotował chleba w obfitości*. ²¹ Bo przecież spożywają oni ofiary Pana, które dał jemu i jego potomstwu. ²² Ale nie otrzymał dziedzictwa w ziemi ludu i między nim nie ma on działu, albowiem On sam jest działem jego i dziedzictwem*. ²³ Pinchas*, syn Eleazara, trzeci w rzędzie sławnych przez to, że gorliwość okazał w bojaźni Pańskiej i gdy lud się zbuntował, stanął twardo dzięki szlachetnej odwadze swej duszy <i> uzyskał przebaczenie dla Izraela. ²⁴ Dlatego [Pan] zawarł z nim przymierze pokoju i uczynił go przełożonym przybytku oraz swego ludu, zapewniając jemu i jego potomstwu godność kapłańską na zawsze. ²⁵ Owszem, zawarł też przymierze z Dawidem, synem Jessego, z pokolenia Judy, ale tylko co do dziedziczenia przez całe potomstwo. ²⁶ Niech Pan da mądrość waszym sercom, abyście sądzili lud Jego w sprawiedliwości, żeby nie zginęły ich dobra, a sława ich [przetrwała] na pokolenia.
46 ¹ Dzielny w bitwie Jozue, syn Nuna, następca Mojżesza na urzędzie prorockim, stał się, stosownie do swego imienia*, wielkim przez to, że ocalił Jego wybranych, że wywarł pomstę na opornych wrogach, by wprowadzić Izraela w jego dziedzictwo. ² Jakże się wsławił, gdy podniósł swoje ręce i gdy wyciągnął miecz przeciw miastom!* ³ Któż pierwszy przed nim takim się okazał? On bowiem prowadził wojny Pana! ⁴ * Czyż nie za jego sprawą zatrzymało się słońce i jeden dzień stał się jakby dwa? ⁵ Wezwał Najwyższego Władcę, gdy wrogowie parli na niego zewsząd, i wysłuchał go Wielki Pan, bo zesłał grad kamienisty o wielkiej sile. ⁶ Uderzył na wrogi naród i rozgromił przeciwników na pochyłości, aby poznały narody jego oręż, że wojnę toczy wobec Pana. ⁷ I dlatego jeszcze, że Panu był doskonale posłuszny, a za dni Mojżesza okazał swą dobroć, on i Kaleb*, syn Jefunnego, przez to, że stanęli przeciw zgromadzeniu, powstrzymali lud przed grzechami i uspokoili niegodziwe szemranie. ⁸ Oni dwaj tylko ocaleli z sześciuset tysięcy pieszych i zostali wprowadzeni do dziedzictwa, do ziemi opływającej w mleko i miód*. ⁹ Pan dał Kalebowi siły, które aż do starości z nim pozostały, mógł bowiem wstąpić na góry kraju, gdzie jego potomstwo otrzymało dziedzictwo, ¹⁰ tak że widzieli wszyscy synowie Izraela, iż dobrze być Panu posłusznym. ¹¹ I sędziowie - każdy według swego imienia - których serce nie było niewierne i którzy nie odwrócili się od Pana, pamięć ich niech będzie błogosławiona, ¹² kości ich niech wypuszczą pędy* ze swego miejsca, aby byli wsławieni przez swoich synów. ¹³ * Umiłowany przez swego Pana, Samuel, prorok Pański, ustanowił królestwo i namaścił władców nad Jego ludem. ¹⁴ Według Prawa Pańskiego sądził zgromadzenie, nawiedził bowiem Pan Jakuba. ¹⁵ Przez swą prawdomówność okazał się rzeczywiście prorokiem, a prawdziwość widzenia uznana została dzięki jego słowom. ¹⁶ * Wezwał Pana Wszechmogącego, ofiarując Mu jagnię jeszcze ssące, gdy zewsząd na niego nacierali wrogowie. ¹⁷ I zagrzmiał Pan z nieba, a w potężnym echu dał słyszeć swój głos; ¹⁸ starł zwierzchników nieprzyjacielskich* i wszystkich książąt Filistynów. ¹⁹ Przed czasem spoczynku wiecznego oświadczył przed Panem i Jego pomazańcem: «Pieniędzy ani niczego, ani sandałów od nikogo nie wziąłem». I nikt go nie mógł oskarżyć*. ²⁰ A nawet po swym zaśnięciu prorokował, oznajmił los królowi i z [głębi] ziemi głos swój podniósł w przepowiedni, by usunąć nieprawość ludu*.
47 ¹ Po nim powstał Natan, aby być prorokiem za dni Dawida*. ² Jak tłuszcz się oddziela od ofiar dziękczynnych, tak Dawid - od synów Izraela. ³ Z lwami igrał jakby z koźlętami i z niedźwiedziami jak z jagniętami owiec*. ⁴ Czyż w młodości swej nie zabił olbrzyma i nie usunął hańby ludu, gdy podniósł rękę i kamieniem z procy obalił pychę Goliata?* ⁵ Wezwał bowiem Pana Najwyższego, który dał prawicy jego taką siłę, że zgładził człowieka potężnego w walce i wywyższył moc swego ludu. ⁶ Tak wysławiano go po dziesięć tysięcy razy i wychwalano z powodu błogosławieństw Pana, przynosząc mu koronę chwały*. ⁷ Albowiem starł nieprzyjaciół znajdujących się wokół, zniszczył wrogich Filistynów i złamał ich moc aż do dnia dzisiejszego. ⁸ Każdym swym czynem oddał chwałę Świętemu i Najwyższemu; słowami uwielbienia* z całego serca swego śpiewał hymny i umiłował Tego, który go stworzył. ⁹ * Postawił przed ołtarzem śpiewających psalmy i mile płynął dźwięk ich głosów; ¹⁰ świętom nadał przepych i upiększył doskonale uroczystości, aby wychwalano święte imię Pana i by przybytek już od rana rozbrzmiewał echem. ¹¹ Pan darował mu grzechy, moc jego podniósł na wieki, zawarł z nim przymierze królewskie i dał tron chwały w Izraelu*. ¹² Po nim nastał syn rozumny, który dzięki niemu mógł mieszkać bezpiecznie. ¹³ Salomon królował w czasie spokojnym, Bóg dał mu wokoło pokój, aby postawił dom Jego imieniu i przygotował przybytek na wieki*. ¹⁴ Jakże byłeś mądry w swojej młodości i napełniony rozumem, jakby rzeką!* ¹⁵ Dusza twa okryła ziemię i zasypałeś ją zagadkowymi przypowieściami*. ¹⁶ Do odległych wysp doszło twe imię, przez swój pokój byłeś umiłowany; ¹⁷ z powodu hymnów, przysłów, przypowieści i odpowiedzi podziwiały cię kraje*. ¹⁸ W imię Pana Boga, który jest nazwany Bogiem Izraela, nazbierałeś złota jak cyny i jak ołowiu nagromadziłeś srebra*. ¹⁹ Niestety, kobietom wydałeś swe lędźwie i wyuzdaniu oddałeś władzę nad swym ciałem*. ²⁰ Splamiłeś swą chwałę, zhańbiłeś swoje potomstwo, sprowadzając gniew na dzieci i napełniając je smutkiem z powodu twojej głupoty: ²¹ ponieważ powstała podwójna władza najwyższa i z Efraima poczęło się zbuntowane królestwo. ²² Pan jednak nie pozbawił go miłosierdzia swego i nie cofnął żadnego słowa ani nie odmówił wybranemu swemu potomka, i nie zatracił potomstwa tego, który Go umiłował; Jakubowi zostawił Resztę, a korzeń z niej Dawidowi. ²³ Salomon spoczął z przodkami swymi i pozostawił po sobie potomka, najgłupszego z ludu i pozbawionego rozumu, Roboama*, który swym zamysłem wywołał odstępstwo narodu. ²⁴ Jeroboam, syn Nebata, sprawił, że Izrael zgrzeszył i wprowadził Efraima na drogę grzechu, a grzechy ich tak bardzo się mnożyły, że wypędziły ich z własnej ziemi. ²⁵ Oddawali się wszelkim niegodziwościom, aż przyszła na nich pomsta.
48 ¹ Następnie powstał Eliasz, prorok jak ogień, a słowo jego płonęło jak pochodnia. ² * On głód na nich sprowadził, a swoją gorliwością zmniejszył ich liczbę. ³ Słowem Pańskim zamknął niebo, z niego również trzy razy sprowadził ogień. ⁴ Jakże wsławiony jesteś, Eliaszu, przez swoje cuda i któż się może pochwalić, że tobie jest równy? ⁵ Ty, który ze śmierci wskrzesiłeś zmarłego i słowem Najwyższego* wywiodłeś go z Szeolu. ⁶ Ty, który zaprowadziłeś królów na zgubę, zrzucając z łoża okrytych chwałą*. ⁷ Ty, któryś na Synaju otrzymał rozkaz wykonania kary, i na Horebie wyroki pomsty*. ⁸ Ty, który namaściłeś królów jako mścicieli, i proroka, następcę po sobie*. ⁹ Ty, który zostałeś wzięty w skłębionym płomieniu, na wozie, o koniach ognistych*. ¹⁰ O tobie napisano, żeś zachowany* na czasy stosowne, by uśmierzyć gniew przed pomstą*, by zwrócić serce ojca do syna*, i pokolenia Jakuba odnowić. ¹¹ Szczęśliwi, którzy cię widzieli, i ci, którzy w miłości posnęli, albowiem i my na pewno żyć będziemy*. ¹² Gdy Eliasza zakrył wir powietrzny, Elizeusz został napełniony jego duchem. Za dni swoich nie lękał się [żadnego] władcy i nikt nie osiągnął nad nim przewagi*. ¹³ Nic nie było zbyt wielkie dla niego i w grobowym spoczynku ciało jego prorokowało*. ¹⁴ Za życia czynił cuda i przy śmierci jego działy się rzeczy przedziwne. ¹⁵ Mimo to jednak lud się nie nawrócił i nie odstąpił od swoich grzechów. Został przeto uprowadzony daleko od swej ziemi i rozproszony po całym świecie. ¹⁶ Ostała się tylko mała Reszta* ludu i panujący z domu Dawidowego; jedni z nich czynili to, co było Panu przyjemne, a inni namnożyli grzechów. ¹⁷ Ezechiasz obwarował swe miasto, wprowadził wodę do jego środka, wykuł żelazem skałę i pobudował cysterny na wodę*. ¹⁸ * Za jego dni przybył Sennacheryb i posłał rabsaka. Ten podniósł swą rękę przeciw Syjonowi i w pysze swojej się chełpił. ¹⁹ Wtedy zadrżały ich serca i ręce i chwyciły ich bóle jak u rodzących. ²⁰ Wzywali Pana miłosiernego, wyciągając do Niego swe ręce, a Święty z nieba wnet ich wysłuchał i wybawił przez Izajasza. ²¹ Poraził obóz Asyryjczyków: wytracił ich Jego anioł. ²² Albowiem Ezechiasz czynił to, co było miłe Panu, i trzymał się mocno dróg swego przodka, Dawida, a wskazywał je prorok Izajasz, wielki i godny wiary w swoim widzeniu. ²³ Za dni swoich cofnął słońce i przedłużył życie królowi*. ²⁴ Wielkim duchem ujrzał rzeczy ostateczne i pocieszył strapionych na Syjonie. ²⁵ Objawił to, co miało przyjść, aż do końca wieków, i rzeczy zakryte wprzód, nim się stały.
49 ¹ Pamięć o Jozjaszu - to zmieszane kadzidło, przygotowane pracą tego, kto robi wonności; w ustach każdego jest słodka jak miód i jak muzyka na uczcie przy winie. ² On osiągnął powodzenie w nawróceniu ludu i usunął obrzydliwość bezprawia. ³ Kierował prosto do Pana swe serce, a w czasie bezprawia umocnił pobożność. ⁴ Oprócz Dawida, Ezechiasza i Jozjasza wszyscy dopuszczali się przestępstw, opuścili bowiem prawo Najwyższego. Królowie Judy zniknęli. ⁵ Dali bowiem moc swoją innym i chwałę swoją narodowi obcemu, ⁶ który podpalił wybrane Miasto Przybytku i spustoszył jego ulice, ⁷ według słów Jeremiasza. Skrzywdzili go bowiem, jego, który w łonie matki był poświęcony na proroka, aby wyrywał, tracił i niszczył, jak również budował i sadził*. ⁸ Ezechiel oglądał widzenie chwały, jakie okazał mu [Pan] na rydwanie cherubów*. ⁹ Wspominał On też o Hiobie*, który trzymał się dróg sprawiedliwości. ¹⁰ A kości dwunastu proroków niech wypuszczą pędy* ze swego grobu, pocieszyli bowiem Jakuba i wybawili go niezawodną nadzieją. ¹¹ Jakże sławić mamy Zorobabela, który jest jak sygnet na prawej ręce*, ¹² również i Jozuego, syna Josadaka, którzy za dni swoich zbudowali Dom - wznieśli święty Przybytek Panu, przeznaczony do wiecznej chwały*. ¹³ Pamięć o Nehemiaszu w wielkiej jest cenie! On nam podniósł mury rozwalone, postawił bramy i zasuwy i odnowił nasze domy*. ¹⁴ Nie było drugiego spośród stworzonych na ziemi jak Henoch, on bowiem z ziemi został uniesiony*. ¹⁵ Nie narodził się żaden mąż taki jak Józef, zwierzchnik braci, podpora ludu, którego zwłoki doznały takiej opieki*. ¹⁶ Sem i Set cieszą się chwałą wśród ludzi, a ponad wszystkimi żyjącymi stworzeniami - Adam.
50 ¹ Szymon, syn Oniasza*, arcykapłan, za życia swego poprawił dom Pański, a za dni swoich wzmocnił świątynię. ² On zbudował mur podwójnie wysoki i wysoką podporę muru świątyni. ³ Za dni jego został wykuty zbiornik na wodę, sadzawka - której obwód jest jak morze. ⁴ On myślał o swoim ludzie, aby go ustrzec przed upadkiem, umocnił przeto miasto na czas oblężenia. ⁵ Jakże wspaniale wyglądał, gdy wracał do ludu, przy wyjściu z Domu Zasłony*. ⁶ Jak gwiazda zaranna pośród chmur, jak księżyc w pełni w dniach świątecznych*, ⁷ jak słońce świecące na przybytek Najwyższego, jak tęcza wspaniale błyszcząca w chmurach, ⁸ jak kwiat róży na wiosnę, jak lilie przy źródle, jak młody las Libanu w dniach letnich, ⁹ jak ogień i kadzidło w kadzielnicy, jak naczynie szczerozłote, ozdobione drogimi kamieniami wszelkiego rodzaju, ¹⁰ jak drzewo oliwne, pokryte owocami, jak cyprys wznoszący się do chmur. ¹¹ Kiedy przywdziewał zaszczytną szatę i brał na siebie wspaniałe ozdoby, kiedy wstępował do ołtarza Pana, napełniał chwałą obręb przybytku; ¹² a kiedy przyjmował z rąk kapłanów części ofiarne, sam stojąc przy ognisku ołtarza, wokół niego stał wieniec braci, jak gałęzie cedrów na Libanie; otaczali go jak pnie palmowe - ¹³ wszyscy synowie Aarona w swej chwale. Ofiara Pana była w ich rękach, wobec całego zgromadzenia Izraela - ¹⁴ [aż do] zakończenia pełnił on służbę Bożą przy ołtarzach, aby uświetnić ofiarę Najwyższego, Wszechmogącego. ¹⁵ Wyciągał rękę nad czarę, ofiarował trochę z krwi winnego grona, wylewał ją na podstawę ołtarza, na przyjemną woń Najwyższemu, Królowi nad wszystkim. ¹⁶ Wtedy odzywali się synowie Aarona i grali na kutych trąbach, grzmieli donośnym głosem na pamiątkę przed Najwyższym. ¹⁷ Cały lud wspólnie spieszył i padał na twarz na ziemię, aby oddać pokłon Panu swojemu, Wszechmogącemu, Najwyższemu Bogu. ¹⁸ Śpiewacy wychwalali Go swoimi głosami i potężnym echem płynęła miła melodia. ¹⁹ Lud prosił Pana Najwyższego w modlitwie przed Miłosiernym, aż się skończyły wspaniałe obrzędy Pana i doprowadzono do końca Jego świętą służbę. ²⁰ Wtedy on schodząc, wyciągał swe ręce nad całym zgromadzeniem synów Izraela, aby dać swymi wargami błogosławieństwo Pana, i by się radować Jego imieniem. ²¹ Po raz drugi lud padał na twarz, by przyjąć błogosławieństwo od Najwyższego. ²² A teraz błogosławcie Boga całego stworzenia, który wszędzie czyni wielkie rzeczy, który od łona matczynego wywyższa dni nasze, który z nami postępuje według swego miłosierdzia. ²³ Niech nam da radość serca, niech nastanie za dni naszych pokój w Izraelu - po wieczne czasy, ²⁴ aby miłosierdzie Jego trwało wiernie z nami i by nas wybawił za dni naszych. ²⁵ Dusza moja nie znosi dwóch* narodów, a trzeci nie jest narodem: ²⁶ mieszkający na górze Samarii, Filistyni, i głupi naród, przebywający w Sychem.